Монография атауы: ГЕРКОНДАР МЕН МАГНИТОРЕЗИСТОРҒА НЕГІЗДЕЛГЕН ТҮРЛЕНДІРГІШ ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ҚОРҒАНЫСЫН ЖЕТІЛДІРУ
Автор: Барукин Александр Сергеевич
ISBN 978-601-345-537-2
Қысқаша сипаттама: Монографияда геркондар мен магниторезисторларда орындалған түрлендіргіш қондырғылардың (ТҚ) дифференциалдық қорғанысын құрудың нұсқалары келтірілген. Олар жоғары сезімталдықпен, сондай-ақ іске қосылу және іске қосылмау сенімділігімен ерекшеленеді. Олардың іске қосу параметрлерін таңдаудың әдістемелері беріліп, қолдану саласы анықталған.
Бірінші тарауда түрлендіргіш қондырғылардың дәстүрлі қорғаныстары, сондай-ақ дәстүрлі элементтік базаға және магнитке сезімтал элементтерге негізделген жаңа қорғаныс құрылымдары қарастырылған. Онда келесілер атап өтіледі:
1. Түрлендіргіш қондырғыларының трансформаторларында негізгі қорғаныс ретінде қолданылатын уақытша кідіріссіз максималды токтық қорғаныс қарапайымдылығымен, сенімділігімен және төмен құнымен ерекшеленеді, бірақ бірқатар жағдайларда жүктеме токтарынан ажырату қажеттілігіне байланысты жеткілікті сезімтал болмайды. Дифференциалдық қорғаныстар анағұрлым сезімтал болуы мүмкін, алайда оларды жүзеге асыру қиын, себебі ТҚ трансформаторының жоғары кернеу жағындағы және оның тұрақты ток жағындағы ток трансформаторлары (ТТ) ірі габаритке және үлкен массаға ие болуы мүмкін. Сонымен қатар, ТҚ-ның жоғары кернеу жағындағы ТТ-лар сенімді болғанымен, олар металды көп қажет етеді, ауыспалы режимдерде рұқсат етілмейтін қателіктерге ие және ашық екінші тізбек ұштарында қауіпті кернеулер туғызады. Осы себепті көрсетілген кемшіліктерден ада датчиктерге негізделген ТҚ дифференциалдық қорғанысын әзірлеу өзекті болып табылады.
2. Бұл мәселені шешудің бір жолы ретінде геркондар мен магниторезисторлар сияқты магнитке сезімтал элементтерді қолдану ұсынылады.
3. Олар негізінде жасалған дифференциалдық қорғаныстардың сезімталдығы мен сенімділігі жеткіліксіз.
4. Мұндай қорғаныстардың уставкаларын таңдау және қолдану саласын анықтау мәселелеріне жеткілікті көңіл бөлінбеген.
5. Айнымалы ток қондырғыларында есептеулер жүргізуде Био–Савар–Лаплас заңын қолдану үшін арнайы зерттеулер қажет.
6. Белгілі және соңғы жылдары ұсынылған конструкциялар геркондар мен магниторезисторларды ТҚ ток өткізгіштерінің маңында толыққанды бекіту мәселесін шешуге мүмкіндік бермейді.
Екінші тарауда шиналар мен ток өткізгіштерде, сондай-ақ электр беру желілерінде ағатын айнымалы токтар туғызатын магнит өрісі индукцияларын есептеуге арналған формула ұсынылған. Ол Био–Савар–Лаплас заңын және тәжірибелік жолмен алынған түзету коэффициенттерін пайдалануға негізделген. Бұл коэффициенттерді анықтау әдістемесі егжей-тегжейлі сипатталған және қимасы (60×6) мм² болатын жазық шиналар мен әртүрлі диаметрлі құбырлы шиналарға арналған олардың мәндері көрсетілген номограмма келтірілген. Екі жаңа дифференциалдық қорғаныс қарастырылған, олардың сезімталдығы белгілі аналогтардан жоғары. Геркондардағы бірінші қорғаныс жоғары сезімталдықты екінші гармоника бойынша блоктауды енгізу арқылы қамтамасыз етеді. Геркон және магниторезисторда орындалған автоматты реттелетін іске қосу уставкасы бар екінші қорғаныс — белгілі схеманың құрамына RS-триггерлерге негізделген екі уставка реттеу блогын және Уитстон көпіріне ТҚ трансформаторының РПН блогындағы тармақтар санына тең балласт резисторларын енгізу арқылы жетілдірілген. Қорғаныстар уставкаларын таңдаудың және олардың сезімталдығын бағалаудың әзірленген әдістемелері келтірілген. Олардың қолдану саласы 0,25–10 МВА қуатты түрлендіргіш қондырғыларымен шектелетіні анықталған.
Үшінші тарауда релейлік қорғаныс құрылғыларының (РҚҚ) жұмыс сенімділігін ескеретін оңтайлы нұсқасын таңдаудың критерийі ретінде есептелген келтірілген шығындардың минимумы алынатыны көрсетілген. РҚҚ сенімділігінің негізгі көрсеткіштері — олардың іске қосылу және іске қосылмау дайын еместік коэффициенттері (ДК), ал оларды анықтау үшін логика-ықтималдық әдісі ұсынылады. Геркондар мен магниторезистор негізіндегі ТҚ дифференциалдық қорғанысының дайын еместік коэффициенттері ең сенімді дәстүрлі қорғаныстарға қарағанда төмен екені анықталған. ТҚ дифференциалдық қорғанысының сенімділігін арттырудың мүмкін жолдары ретінде үш резервтеу схемасы — екі еселенген, үш еселенген және мажоритарлық — қарастырылған және олардың әрқайсысын қолдану кезінде келтірілген шығындарды азайту нәтижелері талданған. Мажоритарлау кезінде азаю әлдеқайда жоғары болатыны көрсетілген. Резервтеу кезіндегі келтірілген шығындардың удельдік зиян және қорғалатын қондырғы қуаты шамасына тәуелділігі берілген. ТҚ дифференциалдық қорғанысының мажоритарлық принциппен жасалған және ақауларды өзін-өзі диагностика жасау мүмкіндігі бар патенттелген құрылғысы қарастырылған. Геркондар мен магниторезисторларды ТҚ ток өткізгіштерінің маңында бекітуге арналған патенттелген конструкция модельдері сипатталған.
Монография «Электроэнергетика» бағытының (мамандануы — «релейлік қорғаныс») докторанттары мен магистранттарына арналған және релейлік қорғаныс құрылғыларын жобалаумен айналысатын мамандар үшін пайдалы болады.
Мазмұны:
|
|
Кіріспе |
7 |
|
|
1 |
Түрлендіргіш қондырғыларының релейлік қорғанысы |
11 |
|
|
1.1 |
Түрлендіргіш қондырғыларының дәстүрлі қорғаныстары |
11 |
|
|
1.2 |
Традициялық элементтік базаға негізделіп орындалған түрлендіргіш қондырғыларының қорғағыштарының белгілі жаңа әзірлемелері |
15 |
|
|
1.3 |
Магнитке сезімтал элементтерге негізделген түрлендіргіш қондырғыларының қорғаныстары |
20 |
|
|
1.3.1 |
Релелік қорғаныста геркондар мен магниторезисторларды қолдану |
20 |
|
|
1.3.2 |
Геркондар негізіндегі қорғаныстар |
23 |
|
|
1.3.3 |
Геркондар мен магниторезисторға негізделген түрлендіргіш қондырғыларының дифференциалдық қорғанысы |
27 |
|
|
|
Қорытындылар |
29 |
|
|
2 |
Түрлендіргіш қондырғыларының қарастырылып отырған дифференциалдық қорғаныстарының сезімталдығын арттыру және уставкаларын есептеу |
31 |
|
|
2.1 |
Жоғары кернеулі айнымалы токты электроқондырғылардағы магнит өрістерін есептеуде Био–Савар–Лаплас заңын қолдану мүмкіндігі |
31 |
|
|
2.2 |
Геркондар негізіндегі дифференциалдық қорғаныстың сезімталдығын арттыру және уставкаларын есептеу |
38 |
|
|
2.3 |
Автоматты түрде қайта реттелетін іске қосу уставкасы бар геркондар мен магниторезисторға негізделген дифференциалдық қорғаныс |
48 |
|
|
2.4 |
Геркондар мен магниторезисторға негізделген дифференциалдық қорғаныстың уставкаларын таңдау және қолдану саласы |
53 |
|
|
|
Қорытындылар |
62 |
|
|
3 |
Геркондар мен магниторезисторға негізделген түрлендіргіш қондырғыларының дифференциалдық қорғанысының сенімділігін арттыру |
63 |
|
|
3.1 |
Түрлендіргіш қондырғыларының қорғаныстарының сенімділігін арттыру үшін дублирлеу, троирлеу және мажорирлеуді қолданудың тиімділігін талдау |
63 |
|
|
3.2 |
Мажоритарлық принцип бойынша орындалған, ақауларды өзін-өзі диагностикалау мүмкіндігі бар дифференциалдық қорғаныс құрылғысының моделі |
68 |
|
|
3.3 |
Геркондар мен магниторезисторларды бекітуге арналған қарапайым конструкциялар жасау арқылы қорғаныс сенімділігін қамтамасыз ету |
72 |
|
|
3.3.1 |
Комплектті токөткізгіштерде геркондарды бекіту және олардың орнын өзгертуге арналған әмбебап конструкция |
72 |
|
|
3.3.2 |
Әмбебап конструкцияның беріктігін бағалау |
75 |
|
|
3.3.3 |
Түрлендіргіш қондырғыларының айнымалы токты токөткізгіштерінің маңында геркондарды бекітуге арналған конструкция моделі |
78 |
|
|
3.3.4 |
Түрлендіргіш қондырғыларының тұрақты токты жабық токөткізгіш шиналарының маңында геркондар немесе магниторезисторларды бекітуге арналған конструкция моделі |
79 |
|
|
|
Қорытындылар |
81 |
|
|
|
Қорытынды |
83 |
|
|
|
Әдебиеттер |
85 |
|
|
|
Қосымша А |
Геркондар мен магниторезисторға негізделген дифференциалдық қорғаныс уставкаларын таңдаудың мысалы |
92 |
Монографияның толық мәтінімен Beisembayev Library («Торайғыров университеті» КеАҚ кітапханасы), Павлодар қ., Ломов көш., 64 танысуға болады.
Монографияны сатып алу мәселелері бойынша «Toraighyrov University» баспасына хабарласуға болады.
Байланыс мәліметтері:
Тел.: +7 (7182) 67-36-69 (ішкі 1147)
E-mail: kereku@tou.edu.kz
Монография атауы: СУДЫ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІГІНІҢ ИНДИКАТОРЫ РЕТІНДЕ АНТРОПОГЕНДІК КАРБОНАТТАР
Автор: Арынова Шынар Жаныбековна
ISBN 978-601-345-294-4
Қысқаша сипаттама: Су барлық жерде кең таралған маңызды химиялық қосылыстардың бірі болып табылады, ол барлық табиғи процестерде, соның ішінде тірі организмде де ерекше рөл атқарады. Бұл зат көптеген элементтердің жеткізушісі болғандықтан, оның химиялық құрамының сапасы халық арасында белгілі бір алаңдаушылық туғызады. Адам әрқашан пайдаланылатын су ресурстарының экологиялық қауіпсіздігіне сенімді болуы керек. «Су пайдаланудың экологиялық қауіпсіздігі» деп халық, экожүйелер, шаруашылық және су объектілері арасындағы бірқатар белгілі бір талаптар орындалатын қатынастар жиынтығы түсініледі. Олардың бірі-халықтың қажетті көлемдегі және қолайлы сападағы суға қажеттілігі.
Сулардың химиялық құрамы геологиялық құрылымға, тектоникаға, планетаның геологиялық даму тарихына және жекелеген геологиялық құрылымдарға, рельефке, климатқа және аймақтардың гидрологиялық режиміне бағынатын белгілі бір заңдылықтар аясында орналасқан.
Сапасыз ауыз суды пайдалану адам денсаулығының нашарлауына әкеледі. Нәтижесінде дененің табиғи қарсыласуының төмендеуіне, сондай-ақ әртүрлі физиологиялық жүйелердегі ерте қолайсыз функционалдық өзгерістерге әкеледі.
Суды тұрмыстық жағдайда және ішу үшін қолданған кезде ол бірнеше рет қайнатылады, онда күрделі электрохимиялық процестер, кристалдану нәтижесінде факторлар кешеніне байланысты қақтың пайда болуына әкеледі. Біріншіден, бұл процесс суды жылыту кезінде кальций мен магний бикарбонаттарының ыдырауымен байланысты, олар аз еритін түзілімдерге айналады, яғни температураның жоғарылауымен мұндай заттардың ерігіштігі төмендеген кезде (кальций, магний, темір карбонаттары, магний гидроксиді, магний оксиді). Карбонаттың қаттылығы судағы белгілі бір деңгейден асып кететін жағдайда, ол қақ басуға бейім.
Өнеркәсіптік және тұрмыстық жағдайларда қақ басудан арылудың әдістерін әзірлеуге, кинетика мен кристалдану механизмін зерттеуге қатысты жеткілікті зерттеулер бар, бірақ бұл объектіні экологиялық-геохимиялық және болжамды металлогендік жұмыстар тұрғысынан қолдануға әсер ететіндер де бар.
Бұрын жүргізілген зерттеулер бойынша антропогендік карбонаттар (қақ) аумақтың ландшафтық-геохимиялық және геологиялық-металлогендік ерекшеліктерінің ерекшелігін ғана емес, сонымен қатар халықтың аурушаңдық деңгейі мен қақ құрамындағы химиялық элементтердің өзара байланысын да көрсететін маңызды геохимиялық ақпаратты алып жүретіні белгілі. Антропогендік карбонаттар зерттеу объектісі ретінде оның қалыптасу механизмінен алынған нәтижелерді түсіндірудің әдістемелік тәсілдеріне дейінгі процестерге әсер ететін көптеген сұрақтар туғызады. Судың сапасын және адам денсаулығына әсерін анықтауда оны зат ретінде пайдалану туралы қосымша зерттеулер қажет, бұл осы монографияның өзектілігін анықтайды.
Қоршаған орта факторларының адам денсаулығына әсер етуінің маңызды сәттерінің бірі – қоршаған ортаның ластануының сапалық сипаттамасы.
Техногенез дамуының жоғары қарқыны, игерудің орасан зор ауқымы және әртүрлі географиялық аймақтарда орналасқан кең аумақтарды пайдалану қарқындылығының күшеюі инженерлік-гидрогеологиялық жағдайлар мен тұтастай геологиялық ортаның терең қайта құрылуына алып келеді. Нәтижесінде, экономикалық қызметтің әсерінен аумақтың су балансының құрылымы айтарлықтай өзгереді.
Алынған мәліметтер табиғи тұщы сулардың қағында химиялық элементтердің өте жоғары мөлшері бар жерлерде жүйелі экологиялық шараларды жүргізу үшін пайдаланылуы мүмкін.
Жұмысты жүргізу барысында су пайдалану көздерінің экологиялық қауіпсіздігін бағалау үшін және медициналық-биологиялық мақсаттарда қақты пайдаланудың перспективалылығы туралы дәлелденді, тиісінше бұл Павлодар облысының аумағында қоршаған ортаның жай-күйіне кешенді экологиялық мониторинг жүргізудің әдістемелік базасын құру үшін негіз бола алады.
Павлодар облыстық аумақтық қоршаған орта басқармасы, Ертіс экология департаменті табиғи тұщы сулардың қағында элементтердің таралуының аналитикалық деректері мен карта-схемаларын қар жамылғысын, шашты, жапырақтарды, көкөніс дақылдарын, топырақты зерттеу бойынша бұрын жүргізілген зерттеулерге қосымша материал ретінде пайдаланды.Осы монография суды пайдаланудың тиімді экологиялық қауіпсіздігі саясатының қолданбалы аспектісін білдіреді. Автор таңдаған зерттеу объектісі — антропогендік карбонаттар қоршаған ортаның экологиялық мониторингіндегі су көздерінің сапасын анықтауда перспективалы индикатор болып табылады.
Монография экологиялық мамандықтарда оқитын ЖОО мен колледж студенттері, магистранттар, докторанттар үшін қызығушылық тудырады.
Мазмұны
|
|
Кіріспе |
3 |
|
1 |
Суды бірнеше рет қайнатқанда тұз түзілуі |
5 |
|
2 |
Павлодар облысының қысқаша физикалық-географиялық, геологиялық, гидрологиялық, экологиялық сипаттамасы |
11 |
|
2.1 |
Ландшафты ерекшеліктер |
14 |
|
2.2 |
Геологиялық сипаттамалар |
15 |
|
2.3 |
Аумақтың гидрогеологиялық зерттелуі |
17 |
|
2.4 |
Территорияның геоэкологиялық жағдайы |
22 |
|
3. |
Зерттеу материалдары мен әдістері |
27 |
|
3.1 |
Сынама алу техникасы |
27 |
|
3.2 |
Эксперименттік деректер |
29 |
|
3.3 |
Зертханалық сынақтар мен үлгілерді талдау әдістері |
32 |
|
3.4 |
Мәліметтерді өңдеу әдістемесі |
37 |
|
4 |
Павлодар облысындағы ауыз судың тұзды кен орындарының минералдық құрамы |
39 |
|
5 |
Павлодар облысының елді мекендеріндегі қақтағы уранды зерттеу деректері бойынша су сапасын бағалау |
44 |
|
5.1 |
Қақ құрамының судың гидрогеохимиялық ерекшеліктерімен байланысы |
44 |
|
5.2 |
Ауыз сулардағы уранның құрамы |
48 |
|
6 |
Павлодар облысының елді мекендеріндегі антропогендік карбонаттардың элементтік құрамы |
58 |
|
6.1 |
Антропогендік карбонаттардың жалпы геохимиялық сипаттамасы |
58 |
|
6.2 |
Антропогендік карбонаттардағы химиялық элементтердің кеңістіктік таралуы |
68 |
|
6.3 |
Антропогендік карбонаттардағы радиоактивті элементтер |
78 |
|
6.4 |
Антропогендік карбонаттардағы сирек жер элементтері |
81 |
|
7 |
Павлодар қаласы аумағындағы антропогендік карбонаттардағы химиялық элементтердің құрамы |
87 |
|
8 |
Табиғи тұщы сулардың тұзды шөгінділерінің элементтік құрамының павлодар облысындағы халықтың денсаулығына әсері |
97 |
|
8.1 |
Қақтың химиялық құрамының ересек тұрғындардың және балалар ауруларымен байланысын талдау |
103 |
|
|
Қорытынды |
113 |
|
|
Әдебиет |
114 |
Монографияның толық мәтінімен Beisembayev Library («Торайғыров университеті» КеАҚ кітапханасы), Павлодар қ., Ломов көш., 64 танысуға болады.
Монографияны сатып алу мәселелері бойынша «Toraighyrov University» баспасына хабарласуға болады.
Байланыс мәліметтері:
Тел.: +7 (7182) 67-36-69 (ішкі 1147)
E-mail: kereku@tou.edu.kz
 (1)_pages-to-jpg-0001.jpg)
Монография атауы: АБЕРДИН-АНГУС ТҰҚЫМЫ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДА ОЛАРДЫҢ ГЕНЕРАЦИЯЛАРЫНЫҢ БЕЙІМДЕЛУІ МЕН ӨНІМДІЛІГІ
Автор: Титанов Жанат Егинбаевич
ISBN 978-601-345-639-3
Қысқаша сипаттама: Ж.Е. Титановтың авторлығымен жазылған “Абердин-ангус тұқымы және Қазақстанда олардың генерацияларының бейімделуі мен өнімділігі” тақырыбында берілген монография Қазақстан жағдайында абердин-ангус тұқымды ірі қара малдарының бейімделу, тұқымдық және өнімділік қасиеттерін зерттеуге арналған. Зерттеу жұмысы ет бағытындағы асыл тұқымды мал шаруашылығын дамыту, шетелден әкелінген генетикалық ресурстарды қазақстандық табиғи-климаттық және азықтандыру жағдайларына тиімді бейімдеу мәселелерін шешуге бағытталған.
Жұмыстың өзектілігі Қазақстан Республикасының етті мал шаруашылығын индустриялық негізде дамытуға, генетикалық әлеуеті жоғары импорттық тұқымдарды (соның ішінде абердин-ангус тұқымын) кеңінен пайдалану арқылы отандық асыл тұқымды табындарды жетілдіруге байланысты артып отыр. Республика аумағының табиғи-климаттық жағдайлары әртүрлі болғандықтан, шетелдік тұқымдардың жерсіну және физиологиялық бейімделу деңгейін зерттеу мал өнімділігін арттыру мен табынның тұрақтылығын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады.
Монографияның бірінші тарауында бейімделу (адаптация) ұғымының биологиялық мәні, организмнің сыртқы орта факторларына жауап беру механизмдері және етті ірі қара малының бейімделу қабілеттері жан-жақты қарастырылған. Сонымен қатар, Қазақстан мен шетелдердегі абердин-ангус тұқымының селекциялық жетілу тарихы мен генетикалық ерекшеліктері талданған.
Екінші тарауда Қазақстандағы абердин-ангус тұқымының таралуы, республика бойынша жалпы мал саны мен оның ішіндегі бұл тұқымның үлесі, тұқымдық және класстық құрылымы келтірілген. Сиырлар мен аталық бұқалардың тірілей салмағы, экстерьерлік ерекшеліктері, сүттілігі және төлдердің өсу динамикасы сипатталған. Сондай-ақ, малдың көбею қабілеті мен репродуктивтік көрсеткіштері салыстырмалы түрде берілген.
Үшінші және төртінші тараулар монографияның ғылыми жаңалығы мен практикалық құндылығын айқындайды. Онда абердин-ангус тұқымының екінші және үшінші генерация малдарының физиологиялық, этологиялық және өнімділік қасиеттері кешенді түрде зерттелген. Автор екінші генерация құнажындарының азықтандыру ерекшеліктерін, физиологиялық жағдайын, мінез-құлықтық реакцияларын, сүт өнімділігі мен аналық инстинктінің даму деңгейін анықтайды.
Үшінші генерация төлдерінің өсу мен дамуы, физиологиялық жетілуі, суық пен ыстыққа төзімділігі, гематологиялық және биохимиялық көрсеткіштері, табиғи резистенттілігі, түк жамылғысының морфологиялық ерекшеліктері және ет өнімділігінің сандық және сапалық сипаттамалары ғылыми тұрғыда сараланған.
Монографияның ғылыми жаңалығы — абердин-ангус тұқымының Қазақстанның континенталды климат жағдайларында қалыптасқан ұрпақтарындағы физиологиялық және өнімділік өзгерістердің кешенді сипаттамасын алғаш рет жүйелі түрде беруінде. Зерттеу нәтижесінде абердин-ангус малдарының бейімделу процесі мен генетикалық әлеуетінің сақталу деңгейі анықталып, селекциялық және өндірістік жұмыстарда пайдалануға болатын нақты биологиялық және зоотехникалық көрсеткіштер ұсынылған.
Зерттеу нәтижелері етті мал шаруашылығында селекция бағыттарын айқындауға, асыл тұқымды табындарды жетілдіруге және шетелдік тұқымдарды жергілікті табиғи жағдайларға тиімді бейімдеуге мүмкіндік береді. Монографияда ұсынылған материалдар жоғары оқу орындарының профессор-оқытушылар құрамына, магистранттар мен докторанттарға, сондай-ақ етті мал шаруашылығымен айналысатын ғылыми қызметкерлер мен практик мамандарға арналған.
Мазмұны
|
|
Кіріспе |
3 |
|
1 |
Тақырыпқа негіздеме |
6 |
|
1.1 |
Адаптация (бейімделу) – тірі материяның негізгі қасиеті |
6 |
|
1.2 |
Етті ірі қара малының жерсіну және бейімделу қабілеті |
9 |
|
1.3 |
Қазақстанда және шет елдерде абердин-ангус ірі қара мал тұқымының жетілу барысы |
12 |
|
1.4 |
Импорттық етті ірі қара малының Қазақстан жағдайында дамуы |
16 |
|
1.5 |
Абердин-ангус тұқымының биологиялық ерекшеліктері |
20 |
|
2 |
Қазақстан жағдайындағы абердин-ангус тұқымының тұқымдылық және өнімділік сапасы |
31 |
|
2.1 |
Республикамыздағы ірі қара мал саны, соның ішінде абердин-ангус тұқымының үлесі |
31 |
|
2.2 |
Тұқымдылық және класстық құрамы |
35 |
|
2.3 |
Сиырлар мен аталық бұқалардың тірілей салмағы |
37 |
|
2.4 |
Абердин-ангус тұқымы малының экстерьерлік ерекшеліктері |
40 |
|
2.5 |
Сиырлардың сүттілігі |
43 |
|
2.6 |
Жас төлдердің өсуі мен дамуы |
44 |
|
2.7 |
Сиырлардың көбею қабілеттілігі |
47 |
|
3 |
Абердин-ангус тұқымының екінші генерацияларының физиологиялық, этологиялық және өнімділік қасиеті |
49 |
|
3.1 |
Екінші генерация құнажындарын азықтандыру және бағып-күту технологиясы |
49 |
|
3.2 |
Екінші генерация құнажындары мен сиырларының физиологиялық жағдайы мен көбею қабілеттілігі және сүт өнімділігі |
53 |
|
3.2.1 |
Екінші генерация құнажындардың физиологиялық жағдайы |
53 |
|
3.2.2 |
Екінші генерация құнажындарының бейімделу кезеңіндегі мінез-құлық ерекшеліктері |
58 |
|
3.2.3 |
Екінші генерация құнажындарының көбею қабілеттілігі |
59 |
|
3.2.4 |
Екінші генерация сиырларының аналық инстинктісі мен төлдердің этологиясы |
62 |
|
3.2.5 |
Екінші генерация сиырларының сүт өнімділігі |
64 |
|
4 |
Абердин-ангус тұқымының үшінші генерация төлдерінің физиологиялық, этологиялық және өнімділік қасиеті |
67 |
|
4.1 |
Үшінші генерация төлдерінің өсіп-жетілуі |
67 |
|
4.2 |
Үшінші генерация төлдерінің физиологиялық жетілуі |
69 |
|
4.3 |
Үшінші генерация төлдерінің суыққа және ыстыққа төзімділік қасиеттері |
78 |
|
4.4 |
Үшінші генерация төлдерінің гематологиялық көрсеткіштері және табиғи резистенттілік жағдайы |
83 |
|
4.5 |
Үшінші генерация төлдерінің түк жамылғысының көрсеткіштері |
87 |
|
4.6 |
Үшінші генерация төлдерінің ет өнімділігінің сандық және сапалық көрсеткіштері |
88 |
|
|
Қорытынды |
95 |
|
|
Әдебиеттер |
99 |
|
|
А қосымшасы |
109 |
|
|
Ә қосымшасы |
110 |
|
|
Б қосымшасы |
112 |
Монографияның толық мәтінімен Beisembayev Library («Торайғыров университеті» КеАҚ кітапханасы), Павлодар қ., Ломов көш., 64 танысуға болады.
Монографияны сатып алу мәселелері бойынша «Toraighyrov University» баспасына хабарласуға болады.
Байланыс мәліметтері:
Тел.: +7 (7182) 67-36-69 (ішкі 1147)
E-mail: kereku@tou.edu.kz
Монография атауы: БІРЖАҚТЫ ҚОРЕКТЕНДІРІЛЕТІН ПАРАЛЛЕЛЬ ЭЛЕКТР ЖЕТКІЗУ ЖЕЛІЛЕРІНЕ АРНАЛҒАН ГЕРКОНДЫҚ ҚОРҒАНЫСТАРДЫ ҚҰРУ
Автор: Машрапова Ризагуль Мегданиятовна
ISBN 978-601-345-632-4
Қысқаша сипаттама: Монографияда параллель электр жеткізу желілеріне арналған қорғаныс тәсілдерін ток пен кернеу трансформаторларын қолданбай, геркондар негізінде іске асыруға бағытталған зерттеу нәтижелері келтірілген. Жұмыс 6–35 кВ кернеулі параллель желілердің беру (қоректендіру) және қабылдау (қабылдау) жағында қолдануға болатын қарапайым, сенімді және ресурстарды үнемдейтін релейлік қорғаныс құрылғыларын жасауға арналды.
Бірінші тарауда параллель электр жеткізу желілеріне арналған белгілі көлденең (поперечные) қорғаныстар және олардың кемшіліктері талданады. Анықталғаны:
1. Дәстүрлі бағытталған көлденең дифференциалдық токтық қорғаныс қарапайым және тербелістерге жауап бермейді, бірақ ол ток пен кернеу трансформаторларының ақпаратын қажет етеді. Оның барлық кемшіліктерін жоятын қорғаныстар бар, алайда ток трансформаторларын қолдану міндетті болып қалады.
2. Геркондар релейлік қорғаныс үшін қажетті бірқатар маңызды артықшылықтарға ие болғандықтан, оларды ток датчигі ретінде қолдануға болады.
3. Геркондар негізіндегі белгілі көлденең дифференциалдық қорғаныс тек беру жағында қолданылуы мүмкін, қысқа мерзімді кедергілер кезінде жалған іске қосылуы ықтимал, ал кейбір нұсқалары екі фазаның жерге қосылуы кезінде зақымдалмаған желіні ажыратуы немесе апатты желі каскадтық ажыратылғанда іске қосылмауы мүмкін. Принциптік сызбасы бұл кемшіліктердің көпшілігін жоюға мүмкіндік бермейді.
4. Қабылдау жағында ток пен кернеу трансформаторларын қажет етпейтін параллель желілердің қорғаныстары әзірленбеген.
Екінші тарауда параллель желілердің беру жағындағы қорғанысты құру принципі келтірілген. Ол бір фазаның дереу токтарының белгіленген мәнге жету кезектілігін бақылауға негізделген. Іске қосылу шарты логика алгебрасы символдарымен өрнектелген. Геркондарда жүзеге асырылуы, екі, үш және төрт параллель желіге арналған сұлбалар, жартылай өткізгіш, электромеханикалық элементтік базада және микропроцессорлық алгоритмдер құрылымы келтірілген. Параметрлердің уставкаларын есептеу және сезімталдықты бағалау әдістемесі ұсынылған, онда өткізгіштердің орналасуы және екі желінің ток тудыратын магнит өрістері ескерілген. Ұсынылған қорғаныс қысқа мерзімді электромагниттік кедергілерден жалған іске қосылмайды және желілердің барлық жұмыс режимдерінде дұрыс әрекет етеді.
Үшінші тарау параллель желілердің қабылдау жағындағы қорғаныс тәсілдеріне арналған. Екі әдіс ұсынылады: бірінші әдіс – токтың алдыңғы жарты толқындағы белгіленген мәнге жетуінен кейін белгілі уақыт өткен соң осы мәннен жоғары болуының бар-жоғын бақылау; екінші әдіс – бір фазадағы токтың өсіп келе жатқан көршілес оң (немесе теріс) жарты толқындарында белгіленген мәнге жету сәттерінің арасындағы уақытты бақылау. Әр әдіске арналған логикалық іске қосылу шарттары, геркондық қорғаныс сұлбалары және екі-үш параллель желіге арналған алгоритмдер берілген.
Герконның полярлығын қамтамасыз ету тәсілі ұсынылған. Ол қосымша магнит ағынын тудыру арқылы екінші герконға әсер етуге және бірінші герконның таратып шығатын сигналын жарты толқынның біреуінде бұғаттауға негізделген. Бұл қабылдау жағындағы қорғаныстардың сезімталдығын арттырады. Бір фазаға жақын орнатылған басқару орамалары бар геркондардың өзара әсерін ескеретін есептеу әдістемесі әзірленді және каскадтық әрекет ету аймағын есептеу формуласы ұсынылды.
Қорғанысты қолдану облысын қысқа тұйықталу тоқтары мен жүктемелер параметрлеріне байланысты бағалауға арналған формулалар келтірілген. Қабылдау жағындағы қорғаныс 35 кВ желілерде жүктеме тогының минималды амплитудасы 60 А-дан жоғары болғанда, ал 10 кВ желілерде – 30 А-дан жоғары болғанда қолданыла алады. Беру жағындағы геркондар үшін оңтайлы параметрлер: әрекет ету уақыты 0,3 мс, ал іске қосылу индукцияларының таралуы 6 %-дан аспауы тиіс.
Ұсынылған тәсілдер мен құрылғылар өлшеу трансформаторларынан бас тартуға мүмкіндік береді, бұл қорғаныстардың металсыйымдылығын, массасын және габаритін азайтады. Нәтижелер электромеханикалық, жартылай өткізгіш және микропроцессорлық элементтік базада параллель электр жеткізу желілерінің қорғанысын жасауға қолданылуы мүмкін.
Монография докторанттарға, магистранттарға, релейлік қорғаныс және автоматика саласының мамандарына, сондай-ақ 6–35 кВ электр жеткізу желілерінің қорғанысын жобалаумен және жаңғыртумен айналысатын тәжірибелік инженерлерге арналған.
Мазмұны:
|
|
Кіріспе |
3 |
|
|
1 |
Қысқа тұйықталулардан параллель электр жеткізу желілерін көлденең қорғаныстардың белгілі түрлерін талдау |
4 |
|
|
1.1 |
Екі параллель электр жеткізу желісінің дәстүрлі бағытталған көлденең дифференциалдық токтық қорғанысы |
4 |
|
|
1.2 |
Кернеу тізбектерін қолданатын, сезімталдығы жоғары параллель электр жеткізу желілерінің қорғаныстары |
10 |
|
|
1.3 |
Кернеу тізбектерін қажет етпейтін және сезімталдығы жоғары параллель электр жеткізу желілерінің қорғаныстары |
20 |
|
|
1.4 |
Ток және кернеу трансформаторларынсыз параллель электр жеткізу желілерінің қорғаныстары |
34 |
|
|
|
Қорытынды |
42 |
|
|
2 |
Параллель электр жеткізу желілерінің беру жағындағы қорғаныс тәсілі және ток трансформаторларынсыз геркондық құрылғылар |
44 |
|
|
2.1 |
Параллель электр жеткізу желілерінің беру жағындағы қорғаныс тәсілі |
44 |
|
|
2.2 |
Параллель электр жеткізу желілеріне арналған геркондық қорғаныстар |
51 |
|
|
2.3 |
Геркондық қорғаныс уставкаларын таңдаудың әдістемесі |
63 |
|
|
|
Қорытынды |
73 |
|
|
3 |
Параллель электр жеткізу желілерінің қабылдау жағындағы ток трансформаторларын қолданусыз қорғаныс тәсілдері және құрылғылар |
75 |
|
|
3.1 |
Параллель электр жеткізу желілерінің қабылдау жағындағы қорғаныс тәсілдері |
75 |
|
|
3.2 |
Екі және үш параллель электр жеткізу желісі үшін полярланған геркондар негізіндегі қорғаныстар |
84 |
|
|
3.3 |
Ұсынылған қорғаныстың іске қосылу параметрлерін таңдау |
92 |
|
|
|
Қорытынды |
99 |
|
|
|
Пайдаланылған әдебиеттер |
101 |
|
|
|
Қосымша А |
Беру жағындағы қорғаныстың логикалық бөлімінің алгоритмі |
108 |
|
|
Қосымша Б |
Беру жағындағы екі параллель электр жеткізу желісінің қорғаныс уставкаларын есептеу мысалы |
111 |
|
|
Қосымша В |
Қабылдау жағындағы үш параллель электр жеткізу желісінің қорғанысы |
114 |
|
|
Қосымша Г |
Қабылдау жағындағы екі параллель электр жеткізу желісінің қорғаныс уставкаларын есептеу мысалы |
116 |
Монографияның толық мәтінімен Beisembayev Library («Торайғыров университеті» КеАҚ кітапханасы), Павлодар қ., Ломов көш., 64 танысуға болады.
Монографияны сатып алу мәселелері бойынша «Toraighyrov University» баспасына хабарласуға болады.
Байланыс мәліметтері:
Тел.: +7 (7182) 67-36-69 (ішкі 1147)
E-mail: kereku@tou.edu.kz